Romuald Traugutt (ps. Michał Czarnecki, ur. 16 stycznia 1826 w Szostakowie, zm. 5 sierpnia 1864 w Warszawie) − polski generał, ostatni dyktator powstania styczniowego.
Biografia[]
Urodził się w Szostakowie nieopodal Wysokiego Mazowieckiego. Uczył się w gimnazjum w Świsłoczy, a następnie wstąpił do wojska rosyjskiego, brał m.in. udział w wojnie krymskiej. Z wojska wystąpił na własną prośbę w 1862. Od tej pory działał w konspiracji, w 1863 kontaktował się z Białymi, był przeciwny wybuchowi powstania.
Kiedy wybuchło powstanie, Trauguttowi zostało powierzone dowództwo oddziałem wojskowym. Mimo zakończonych sukcesem potyczek, musiał rozpuścić oddział i udać się do Warszawy. Tam został mianowany generałem i komisarzem Rządu Narodowego na Galicję. Następnie wyruszył do Francji, by uzyskać pomoc w powstaniu. Po powrocie zwołał naradę przywódców w Krakowie, a potem w Warszawie. Przy pomocy stronnictwa Białych objął władzę dyktatorską, chodź tytułu dyktatora nie używał. Starał się przedłużać walkę zbrojną, aż do nadejścia pomocy Francji. Pomoc ta nie była pewna i miała nadejść najwcześniej wiosną 1864.
Romuald Traugutt dążył do zaangażowania chłopów w powstanie. Przeprowadził zmiany organizacyjne, nakazał karać ziemian, którzy nie chcieli realizować dekretu uwłaszczeniowego wprowadzonego przez rząd carski w 1861. Próbował pertraktować z Włochami, Czechami i Węgrami w kwestii powstania antyaustriackiego. Mimo że powstanie przetrwało zimę 1863. dokonano licznych aresztowań, co osłabiło siłę oddziałów powstańczych. W kwietniu 1864 aresztowano samego Traugutta, który w śledztwie nie ukrywał, że walczył o niepodległość Polski. Został stracony na stokach Cytadeli Warszawskiej w sierpniu 1864 wraz z kilkoma współtowarzyszami.
Źródła[]
- Oni zmienili historię. Wydawnictwo IBIS. Poznań 2011.
- Śladami przeszłości. Podręcznik do historii dla klasy trzeciej gimnazjum. Wydawnictwo Nowa Era. Warszawa 2013.