Sándor Győriványi

Ten artykuł został napisany w sposób nieobiektywny. Możesz pomóc Historia Wiki rozbudowując ją!

Minister Prof.dr. Sándor Győriványi

Godło węgierskiej partii prawicowej FKgP

Prof.dr. Sándor Győriványi (ur. 31 stycznia 1927 w Budapeszcie, zm. 1 grudnia 2007 tamże) – węgierski polityk, wykładowca, literat, historyk techniki, Wiceprezes i członek Prezydium prawicowo-liberalnej Niezależnej Partii Drobnych Rolników (FKgP), poseł do Parlamentu Węgier, zastępca prezesa frakcji poselskiej, Minister Zatrudnienia w rządzie dr.Józsefa Antalla juniora. Osoba szczególnie zasłużona dla Polski.

Lata młodzieńcze

Prof.dr. Sándor Győriványi urodził się w Budapeszcie 31 stycznia 1927 r. Po mieczu z jego rodziny wywodzili się inteligenci — postmistrzowie, oficerowie, urzędncy, handlowcy. Dziad po mieczu najpierw w Békásmegyer, a potem w Óbuda był handlowcem i właścicielem piekarni. Babcia po mieczu pomagała w interesie. Wychowała sześcioro dzieci. Jego ojciec Sándor Győriványi senior (*1901 †1968) ukończył studium nauczycielskie, oraz posiadał dyplom mistrza elektryka. W latach 1922—1962 był pracownikiem Stołecznych Zakładów energetycznych (Elektromos Művekl), gdzie początkowo pracował jako elektryk, a potem jako urzędnik techniczny. W 1945 roku z ramienia FKgP był członkiem Komitetu Narodowego XIII-ej dzielnicy Budapestu — Angyalföld. Dziadkowie po kądzieli pochodzili z komitatu (Województwa) Somogy oraz Tolnal, skąd wywędrowali do stolicy. Dziad był bardzo sławnym powroźnikiem (mistrz oznaczony złotym wieńcem), z ramienia partii chadeckiej był ławnikiem municypalnym i Prezesem Komitetu Parafialnego w Budapeszcie. Babcia wychowała trójkę dzieci. Matka, Irén Homola (*1901 †1979) wychowywała w domu dzieci. Brat, Béla Győriványi (*1929) jest dyplomowanym inżynierem chemikiem, dzisiaj jest już na emeryturze. Sándor Győriványi od 1952 r jest żonaty, żona, Ilona Szakály jest profesorką gimnazjalną węgierskiego i niemieckiego w gimnazjum im. Corvin Mátyása. Ich jedyny syn, Gábor Győriványi, jest doktorem teologii i socjologii, obecnie urzędnik państwowy. Prof.dr. Sándor Győriványi szkołę podstawową i średnią ukończył w Budapeszcie, w 1945 r zdobył maturę w Gimnazjum in. Ferenca Kölcsey. Po maturze studia rozpoczął na Uniwersytecie im. Pétera kardynała Pázmánya w Budapeszcie. Podczas studiów pracował na nocnej zmianie, ażeby zarobić pieniądze na pokrycie czesnego i dożywiania. W 1949 za działalność polityczną wyrzucono z uczelni, w wyniku czego pracował jako robotnik wykwalifikowany powroźnik. Dopiero w 1958 r potrafił zakończyć studia, zdobywając dyplom profesora szkoły średniej języka i literatury węgierskiej, historii oraz geografii i w tym samym czasie zdobywa tytuł doktorski SCL historii przemysłu i techniki.

Kariera pedagogiczna, dziennikarska i literacka

W latach 1959-1963 Prof.dr. Sándor Győriványi jest profesorem w zasadniczej szkole zawodowej Munkaerő-tartalékok Hivatala oraz MüM-iskola. Od 1962 wykłada na Uniwersytecie Ekonomicznym im. Marx Károly w Budapeszcie oraz na Wyższej Szkole Handlowo-Hotelarsko-Gastronomicznej w Budapeszcie (Kereskedelmi és Vendéglátó-ipari Főiskola). Od 1964 r jest ogólnokrajowym kuratorem szkolnym towaroznawstwa w Ministerstwie Handlu Wewnętrznego. Od 1970 roku, aż do przejścia na emeryturę w 1987 roku jest dyrektorem Technikum i Zasadniczej Szkoły Zawodowej Handlu Towarami Przemysłowymi im. Szász Ferenc w Budapeszcie. Jest autorem niezliczonej ilości podręczników i książek głównie z dziedziny towaroznawstwa, pedagogii, historii przemysłu i techniki, oraz etyki zawodowej. Bardzo dużo publikował w prasie partyjnej FKgP — w tygodniku Kis Újság. W latach 1987—1990 był emerytem. W 1986 r oznaczono tytułem Wybitnego Pedagoga. Opublikował 42 książki i kilkaset artykułów.

Kariera polityczna

Minister Prof.dr. Sándor Győriványi składa wieniec pod tablicą pamiątkową Regnum Marianum na ścianie domu przy ulicy Damjanich utca nr. 50. w Budapeszcie

Przyjacielska dedykacja jednej z ze swoich książek pióra Prof.dr.Sándora Győriványi dla Rolanda Antoniewicz

Jeden z przyjacielskich listów ministra Prof.dr.Sándora Győriványi do Rolanda Antoniewicza

Prof.dr. Sándor Győriványi od 1941 r aż do śmierci był członkiem drużyny skautowej przy Regnum Marianum, gdzie staje się przyjacielem Ks.hr.Istvána Keglevicha. W dniu 2 października 1945 r jako osiemnastolatek stał się członkiem Niezależnej Partii Drobnych Rolników (FKgP). W latach 1946–1947 jest pełnomocnikiem organizacji młodzieżowej FKgP na Wydziale Humanistycznym Uniwersytezu im. Pétera kardynała Pázmánya w Budapeszcie.W 1947 r staje po stronie ówczesnego Sekretarza Generalnego liberalno-prawicowej Niezależnej Partii Drobnych Rolników (FKgP) ks.Istvána Balogha, którego pod naciskiem bolszewików wykluczono z partii i razem z nim zostaje członkiem Węgierskiej Niezależnej Partii Demokratycznej, stając się Prezesem jej organizacji młodzieżowej (do 1948 r). W tym samym roku wybrany zostaje posłem do Parlamentu Węgier. Po oszałamiającym zwycięstwie FKgP w wyborach, co przekreśliło niecne zamiary komunistów, bolszewicka banda Mátyása Rákosi przy pomocy bezpieki aresztuje wielu funkcjonariuszy FKgP i innych partii prawicowych, część z nich ucieka zagranicę lub znika z pola widzenia bezpieki, a partia rozpada się. Prof.dr. Sándorowi Győriványi udaje się ukryć. W dniu 28 października 1956 r bierze udział w odrestaurowaniu rozwalonej przez bezpiekę Niezależnej Partii Drobnych Rolników (FKgP) i jej sekcji pedagogicznej. Kiedy późniejszy dyktator Jánosz Kádár i jego bolszewicka banda zdrajców narodu, przy pomocy sprowadzonych przez nich sowieckich interwentów oraz milicji i Gwardii Robotniczej rozwala Rewolucję 1956 r, Prof.dr. Sándor Győriványi znów „znika w siną dal”, unikając aresztowania i zamordowania. Po tym, aż do 1988 r nie podejmuje się dalszej działalności publicznej. Po upadku komuny i odrestaurowaniu Niezależnej Partii Drobnych Rolników (FKgP) w 1988 r, zostaje wybranym P.O. Prezesa organizacji dzielnicowej FKgP XIII-ej dzielnicy Budapesztu — Angyalföld. Funkcję tą sprawuje do 1989 r, kiedy zostaje sekretarzem Zarządu Krajowego FKgP d/s kulturalnych. W chwili powstania pierwszego po upadku komuny demokratycznego rządu dr. Józsefa Antalla juniora (1989), jako Minister Zatrudniena staje się członkiem gabinetu. Natomiast ponieważ w osobistej rozmowie z Premierem, kiedy padło oszczercze stwierdzenie, że „Minister Dr. József Torgyán był agentem bezpieki” (bolszewicy i „byli” esbecy do dnia dzisiejszego czynią wszystko, ażeby rozwalić jedność prawicy i partie prawicowe, co już udało się z MDF oraz z FKgP), ostro skrytykował to, że „dwóch esbeków stało się członkami rządu”, a na dodatek wszystkiego „generał bezpieki Ferenc Pallagi został doradcą jednego z ministrów” — 16 stycznia 1991. r zrezygnował z funkcji ministra, co doprowadziło do rozłamu w partii FKgP. Również i to wysunął Premierowi, że „własny krewny bezczynnie przypatruje się temu, jak byli szefowie bezpieki i ich chlebodawcy z brakiem charakteru starają się zniesławiać Rolanda Antoniewicza” Jako podkreślenie swojej opinii, podjął się napisania obszernego wstępu do wspomnień Rolanda Antoniewicza, od 20 lat oczekujących na wydanie i wydawcę. Wraca wówczas do działalności partyjnej, stając się Wiceprezesem oraz członkiem Ogólnokrajowego Prezydium Niezależnej Partii Drobnych Rolników (FKgP) i przez kilka kadencji zastępcą szefa frakcji poselskiej partii w Parlamencie.

Działalność polonofilska

Bazylika wotywna Regnum Marianum na narożniku ulic Damjanich i Dózsa György út w Budapeszcie, w 1952 r wysadzona przez bolszewickich przestępców.

Ogromny krzyż i tablica pamiątkowa upamiętniają miejsce atedry wotywnej Regnum Marianum, świętokradzko wysadzonej w powietrze przez bolszewickich przestępców Mátyása Rákosiego

Akt erekcyjny TPW-P, przemianowanego na W-P Tow.Kulturalne. Mimo tego nie mogło powstać.

Akt erekcyjny TPW-P podpisała śmietanka polonofilów, ale bezpieka storpedowała jej powstanie

Akt erekcyjny TPW-P podpisała śmietanka polonofilów, ale bezpieka storpedowała jej powstanie...

Fragment ściśle tajnego meldunku do bezpieki M-35352 (2/208 old.) BM III/III-4-b agenta „Pálos” do Sági R. hdngy 1970. szeptember 21.

Kiedy Roland Antoniewicz w 1970 r z niesłychanym impetem zaczął organizować Towarzystwo Przyjaźni Węgiersko-Polskiej, zgłosił się także u Prof.dr. Sándora Győriványiego, który nie tylko z wielką radością podjął się być jednym z członków-założycieli, ale przekazał także organizatorom nazwiska i adresy wielu swoich przyjaciół i znajomych, w wyniku czego zebrały się podpisy ponad 1500 osób — śmietanki węgierskiej kultury, nauki i życia publicznego. Prof.dr. Sándor Győriványi służył także organizatorowi różnymi pożytecznymi radami, bo — jak powiedział: „przyjaźń węgiersko-polska jest wieczna, wieloma cudownymi tradycjami wzbogaciła zarówno węgierską przeszłość, jak i teraźniejszość oraz przyszłość.”. Ale w ostatniej chwili przed ukonstytuowaniem Towarzystwa, bezpieka uniemożliwiła jej powstanie. (Nic dziwnego, że TPWP już w chwili zakładania znalazło się na indeksie! W ściśle tajnym meldunku do bezpieki nr. M-35352 (2/208 old.) BM III/III-4-b agenta „Pálos” do Sági R. hdngy 1970. szeptember 21 m.inn. Roland Antoniewicz podczas organizacji TPWP stale podkreślał: „Obecnie jeszcze wszystko jest w porządku, ale w Związku Sowieckim są takie problemy wewnętrzne natury politycznej, z powodu których prędzej czy później musi poddać swoje pozycje zagraniczne w Europie Środkowej. I wówczas stosunki polsko-węgierskie należy podnieść na poziom europejski. Te stosunki stanowić będą gwarancję pokoju Europy Środkowej. W interesie tego nasze cudowne tradycje z niedalekiej przeszłości, przyjaźń obu narodów musimy dowodzić. To nasze pokolenie zrobi porządek w Europie Środkowej bez Związku Sowieckiego, dlatego też wspólne tradycje trzeba utrzymywać w czujności.”— Innymi słowami: organizatorzy TPWP z góry zakładali upadek Związku Sowieckiego, myląc się „tylko” okrągłe 20 lat!)

Rolanda Antoniewicza poznał w 1957 r, ale znał także bardzo dobrze z kaplicy Kis Regnum Marianum (Małe Regnum Marianum), znajdującej się przy ulicy Damjanich nr 50 w dzielnicy Erzsébetváros, gdzie bardzo często spotykali się. Roland Antoniewicz był zakrystaninem kaplicy i ministrantem-lektorem przy Ks.hr.Istvánie Keglevich, z którym przez długie lata wspólnie walczyli o odbudowanie według oryginalnych planów na dawnym miejscu bazyliki wotywnej Regnum Marianum, w 1952 r świętokradzko wysadzonej przez bolszewickich przestępców. Ilekroć tylko padła wzmianka o tragicznym losie Regnum Marianum, Roland Antoniewicz zawsze pocieszał ich słowami: „prędzej czy później dojdzie do odbudowy tej świątyni, chociażby biorąc pod uwagę fakt, że w Dreźnie odbudowano już Frauenkirche, czy w Moskwie sobór katedralny Chrystusa Zbawiciela”. Prof.dr. Sándor Győriványi z żalem stwierdził jednak, że „niestety FKgP w tej sprawie nie może wywierać presji na kościół.” Regularnie brał udział w składaniu wieńców czy w mszach świętych celebrowanych przez Ks.hr.Istvána Keglevicha pod krzyżem stojącym na miejscu katedry, które mobilizowały tysiące wiernych. Przed upadkiem komuny Prof.dr. Sándor Győriványi gorąco przepadał za Solidarnością, ale pomimo wielokrotnego nagabywania przez Rolanda Antoniewicza, z powodu bardzo wielu zajęć, wówczas nie miał czasu na wyjazdy do Polski. Natomiast był bardzo aktywnym gościem w Instytucie Polskim (OiKP), gdzie często pojawiał się w towarzystwie dr. Józsefa Antalla juniora, Prof.dr.Jánosa Elberta, Dénes Csengey, reż. Gábora Bódy, płk. Kálmána Kéri oraz Rolanda Antoniewicza. Również on przyjmował polskie delegacje polityczne, społeczne i parlamentarne przybywające do centrali FKgP. Zawsze powoływał się na piękne tradycje historyczne, na bezkresną polonofilską pomoc udzieloną przez partię i jej funkcjonariuszy w okresie II wojny światowej 140-tysięcznej rzeszy polskich uchodźców cywilnych i wojskowych, w którym obok I sekretarza Poselstwa RP i wicedyrektora Instytutu Polskiego w Budapeszcie Zdzisława Antoniewicza, motorami tej pomocy byli tacy przywódcy FKgP, jak ks. Béla Varga oraz dr. József Antall senior. Zmarł w Budapeszcie 31 grudnia 2007 r.

(Na podstawie książki Rolanda Antoniewicza: Koryfeusze węgierskiej komuny i ich wrogowie.- wspaniałego polsko-języcznego abecadła biograficznego, ilustrowanego wieloma zdjęciami i dokumentami, od ponad 20 lat oczekującego na wydanie i wydawcę.)

Książki (Wybór)

• A Kisgazdapárt regénye a kezdetektől napjainkig , Press Publica Kiadó, Budapest 1995. ISBN: 9639001066
• A szakképzés története Magyarországon, Kiadó: Nemzeti Tankönvykiadó - Universitas Felsőokt., Budapest 2000. ISBN: 9631912353
• Szemelvények a Független Kisgazdapárt történetéből, Vetés Kiadó, Budapest 1993. ISBN 963-809-901-1
• Szakmai etika, Műszaki Könyvkiadó, Budapest 1993.
• Idegenforgalmi ismeretek – Vendéglátói szakközépiskolai tankönyv (Pálmai Istvánnal közösen, Közgazdasági és Jogi, Budapest, 1981. ISBN: 963221028x
• Előszó Roland von Bagratuni kiadásra váró könyvéhez - http://hu.metapedia.org/wiki/Prof._Dr._Gy%C5%91riv%C3%A1nyi_S%C3%A1ndor.

Artykuły

• Győriványi Sándor: A középfokú szakképzés intézményeinek névadásáról. = Szakképzési szemle. 17. 2001. 2. 233-245.
• Győriványi Sándor: Lengyel Antal. /1839-1899./ Szakoktatás. 51. 2001. 4. 30-32.
• Győriványi Sándor: 185 éve született, 133 éve halt meg Boldog Adolf Kolping. A szakképzés két nagy Adolfja: a német Kolping és a magyar Szabóky. Szakoktatás 48. [19]98. 10. 39-40.
• Győriványi Sándor: Elment egy igaz ember. = Kapu. 1997. 1. 69-70. Kővágó Józsefről.
• Győriványi Sándor: Tiszteletadás dr. Sulyok Dezsőnek. Kapu. 1997. 4. 83-84.
• Győriványi Sándor: A hazájában feledésre ítélt politikus. Száz éve született Sulyok Dezső. Magyar Nemzet. 60. 1997. 73. 9.
• Győriványi Sándor: Vázlatok a magyar szakképzés évezredes múltjához. /2./Szakoktatás. 47. [19]97. 3. 1-5.

1. uo. 46. 1996. 9. 1-7.

• Győriványi Sándor: Elment egy igaz ember. Emlékezés Kővágó Józsefre, a háborús Budapest meghurcolt kisgazda polgármesterére. Új Magyarország. 7. 1997. 17. 9.
• Győriványi Sándor: Vázlatok a magyar szakképzés évezredes múltjához. Szakoktatás. 46. [19]96. 9. 1-7.
• EZERÉVES a magyar iskola. Győriványi Sándor: Fejezetek a magyar szakképzés történetéből. 1-3. Új pedagógiai szemle. 46. 1996. 10. 94-105., 11. 78-83., 12. 127-136. A 2. rész címe: A magyar szakképzés évezredes múltjából.- 372/373
• Győriványi Sándor: "A műhelynevelés apostola": dr. Orel Géza. Szakoktatás. 45. [19]95. 8. 33.
• Győriványi Sándor: Brunszvik Teréz és a nőnevelés. Szakoktatás. 45. [19]95. 2. 22-23.
• Győriványi Sándor: Trefort Ágoston (1817-1888) és a nemzeti liberális iskolareform. Szakoktatás. [8]. [19]93. 7. 40-[41].
• Győriványi Sándor: Ki volt Bibanco Gyula? Szakoktatás. [7]. [19]92. 9. 40-41

Materiały źródłowe

• Roland Antoniewicz: A parancs megölni - titokzatos gyilkosságok országszerte (Rozkaz: zabić - Tajemnicze morderstwa po całym kraju) - o mordowaniu węgierskiej opozycji - polonofilów) - wspaniałe węgiersko-języczne dzieło ilustrowane setkami zdjęć i dokumentów, od ponad 20 lat oczekujące na wydanie i wydawcę.
• Roland Antoniewicz: A bolsevik gestapo szorításában I-II (W mackach bolszewickiego gestapo I-II - wspomnienia) - wspaniałe obszerne węgiersko-języczne dzieło ilustrowane tysiącami zdjęć i dokumentów, od ponad 20 lat oczekujące na wydanie i wydawcę.
• Roland Antoniewicz: Koryfeusze węgierskiej komuny i ich wrogowie.- wspaniałe polsko-języczne abecadło biograficzne, ilustrowane wieloma zdjęciami i dokumentami, od ponad 20 lat oczekujące na wydanie i wydawcę.
• Győriványi Sándor 1996-os országgyűlési életrajza
• A Figyelőnet cikke Győriványi Sándor halálhírére
• [1]
• [2]
• [3]
• [4]
• [5]

Przypisy

Prof.