Nowożytność – epoka historyczna trwająca od XV do XX wieku naszej ery. Powszechnie uznanymi cezurami jest odkrycie Ameryki w 1492 roku i koniec I wojny światowej w 1918 roku.
Daty[]
Historycy powszechnie zgadzają się na ustalenie 3 dat umownych w ramach końca średniowiecza - wynalezienie ruchomej czcionki przez Jana Gutenberga (1450 r.), upadek Bizancjum (1453 r.) i odkrycie Ameryki (1492 r.). Rzadziej podawaną datą jest Reformacja, rozpoczęta w 1517 r. w Niemczech.
Te cztery daty w wielkim stopniu przyczyniły się do zmienienia poglądów Europejczyków, usunięcia średniowiecznego uniwersalizmu czy rozwoju nowych potęg, zmieniających bieg dziejów.
I Wojna Światowa, pod względem moralności i prowadzenia konfliktów, była rewolucją. Nie tylko zaczęto używać nowych, potężnych broni, ale poglądy dotyczące śmierci ludzi się zmieniły. Waga ludzkiego życia została zwiększona i liczne konwencje podpisane. Dodatkowo era kolonializmu dobiegała końca.
Podział[]
Samą nowożytność rzadko się używa dla określenia czasów wydarzenia - zdecydowanie częściej używa bardziej określonych terminów, np. renesans. Większość z nich odnosi się bardziej do sztuki niż do wydarzeń politycznych. Podział na sztukę jest następujący:
- Renesans (1450/1453/1492 - 1545 r.)
- Barok (1545 r. - XVII w.)
- Oświecenie (XVII w. - 1789)
- Romantyzm (1789 - 1848)
- Pozytywizm (1848 - koniec XIX w.)
- Modernizm (koniec XIX w. - 1918)
Badanie historii nowożytnej[]
Niektóre wydarzenia, choć nie bez precedensu, pokazują nowy sposób postrzegania świata. Pojęcie "nowożytność" interpretuje ogólny sens tych wydarzeń i szuka wyjaśnienia dla głównych zdarzeń. Podstawową trudnością nauki historii nowożytnej jest fakt, że duża ilość rzeczy została udokumentowanych do dnia dzisiejszego. Jest to konieczne do rozważania wiarygodności informacji uzyskanych z tych rzeczy. W czasach najnowszych, wielu ludzi wyrażało wiarę w jakiejś formie bóstwa, nie w Boga, lecz w wielu innych bogów.
Wstępnie nowożytna kultura nie myślała o tworzeniu poczucia odrębnych indywidualności. Urzędnik religijny, który często obejmował wysokie stanowisko u władzy, miał duchownego pośrednika. Przez tych pośredników urzędnicy religijny wierzyli, że mają dostęp do Boga. Tradycją było czczenie starożytnych kultur poprzez ceremonie. Moralność w kulturze była ściśle egzekwowana. W przeciwieństwie do wcześniejszej nowożytnej cywilizacji, stopniowo opracowane zostały metody naukowe. Wiele osób wierzyło, że wykorzystywanie nauki doprowadzi do wiedzy, więc rzuciło się mit o tym, jak żyły nowoczesne narody. Nowe informacje o świecie zostały odkryte poprzez empiryczną obserwacje lub użycie rozumu lub nabytej wiedzy. W 1585 roku termin "nowoczesne" został przygotowany do spisania.
Termin "Początki nowoczesne" został wprowadzony w języku angielskim w 1930 roku, aby odróżnić czas między tym, co nazywamy w średniowieczu i tym, co w czasach najnowszych. To ważne, aby pamiętać, że te warunki wynikają z historii Europy. Wykorzystanie w innych częściach świata takich jak w Azji i w krajach muzułmańskich często w kontekście ich kontaktu z kultury europejskiej w wieku odkryć. "Postmodernizm" odkryty w 1949 roku był opisany raczej jako ruch w sztuce niż w okresie historii i jest zwykle stosowany do sztuki, ale nie do każdego wydarzenia.
Rozwój[]
W nowożytności rozwinięto dziedziny: nauki, polityki, wojny i technologii. Było to również wynalezienie globalizacji. Podczas tej epoki rozpoczęły się polityczne, gospodarcze i kulturalne kolonizacje pozostałej części świata. Na przełomie XIX i XX wieku modernizacja sztuki, polityki, nauki i kultury doszła do dominacji nie tylko w Europie Zachodniej i Ameryce Północnej, ale prawie w każdym zakątku świata. W dzisiejszych czasach ściśle związana jest z rozwojem indywidualnym, kapitalizmem, urbanizacją i wiarą w możliwości postępu technologicznego i politycznego. Brutalne wojny i inne problemy z tej epoki doprowadziły do wielu przeciwnych reakcji przeciwko nowoczesnemu rozwoju. Optymizm i wiara w stały postęp zostały skrytykowane.
Pozostałość[]
Nowożytność w bardzo dużym stopniu przyczyniła się do rozwoju wydarzeń na całym świecie - zapoczątkowując globalizm.
Odkrycie i kolonizacja Ameryk przyczyniła się do stworzenia nowych potęg, zmieniając sytuację polityczną w Europie, uformowanie nowych państw (m.in USA, pozostałość Wielkiej Brytanii) i mocarstw, czy spadek ważności Lewantu i Arabii, będącej jedynym kontaktem średniowiecznej Europy z bogatymi Indiami.
Wiele powstałych odłamów chrześcijaństwa do dziś funkcjonuje jako większość wyznaniowa w wielu państwach. Mimo, że początkowo dochodziło do wielu krwawych konfliktów częściowo na tle religijnym, jeszcze w tej epoce doszło do powszechnej tolerancji wyznaniowej.
I Wojna Światowa, oprócz milionów ofiar i zmiany poglądów nt. konfliktów zbrojnych, przyczyniła się do rewolucji bolszewickiej, powstania ZSRR oraz III Rzeszy i upadku wielu monarchii.