Bitwa pod Ostrołęką – bitwa powstania listopadowego, stoczona 26 maja 1831 roku w okolicach Ostrołęki. W bitwie starły się główne siły gen. Jana Zygmunta Skrzyneckiego z wojskami gen. Iwana Dybicza.
Starcie zakończyło się zwycięstwem rosyjskim.
Przebieg[]
Przed bitwą[]
Na skutek przedłużającej się przerwie w polskiej ofensywie i przy naciskach opinii publicznej gen. Skrzynecki opracował plan uderzenia na rosyjski korpus stacjonujący między Ostrołęką a Łomżą i liczący 30 000 żołnierzy. Jednocześnie strona polska próbowała ukryć plan ofensywy i sprawić wrażenie, że główne siły polskie są na szosie brzeskiej, gdzie stacjonowały wojska gen. Jana Nepomucena Umińskiego liczące 11 000 żołnierzy.
Przygotowania do polskiego natarcia przebiegały pomyślnie. Jednak 18 maja gen. Skrzynecki nie zdecydował się uderzyć na okrążoną rosyjską Gwardię pod Śniadowem w wyniku czego jednostki Gwardii przebiły się do Białegostoku. Gdy wojska gen. Skrzyneckiego rozpoczęły pościg, a rosyjski gen. Iwan Dybicz na czele 40 tyś korpusu rozpoczął marsz na Warszawę. Wojska gen. Skrzyneckiego zaniechały pościgu po bitwie pod Tykocinem.
W tym samym czasie wojska gen. Dybicza przeprawiły się przez Bug, a następnie zepchnęły siły polskie w bitwie pod Nurem i ruszyły na Ostrołękę. Skrzynecki zostawił pod Tykocinem wojska gen. Antoniego Giełguda na wypadek powrotu Gwardii, a sam z 30 000 żołnierzami skierował się na Ostrołękę i zamierzał przeprawić się przez Narew.
Bitwa[]
.png){kind=link}
Bitwa pod Ostrołęką
26 maja 1831 roku nad ranem, gdy wojska polskie przeprawiały się przez Narew, niespodziewanie zostały zaatakowane przez wojsko gen. Dybicza.
Po zaciętej walce wojska rosyjskie zajęły Ostrołękę, bronioną przez brygadę gen. Ludwika Bogusławskiego, a następnie przeprawiły się przez Narew. Tym samym główne pozycje gen. Skrzyneckiego znalazły się w zasięgu rosyjskiej artylerii.
Gen. Skrzynecki próbując zepchnąć Rosjan na drugi brzeg, przeprowadził kilka natarć, które były bezskuteczne, a przynosiły jedynie wysokie straty. Po południu gen. Dybicz przeprawił dodatkowe siły i wojska rosyjskie ruszyły do natarcia. Polakom udało się zatrzymać rosyjskie natarcie i zepchnąć wojska rosyjskie na pozycje wyjściowe do rzeki, ale w wyniku ostrzału artyleryjskiego wojska powstańcze musiały się wycofać.
Kolejne rosyjskie natarcie zostało zatrzymane przez atak 4. Baterii Artylerii Lekkokonnej podpułkownika Józefa Bema, która osłaniała odwrót wojsk gen. Skrzyneckiego na Warszawę.
Odcięty gen. Antoni Gełgud dostał rozkaz wymarszu na Litwę.
_Kossa.jpg){kind=link}
Bitwa pod Ostrołęką na obrazie Juliusza Kossaka
Podsumowanie[]
Walki trwały przez cały dzień, zarówno w mieście jak i na przedmieściach miasta. Pożary wybuchające w mieście dotkliwie zniszczyły miasto.
W obronie Ostrołęki wsławił się 4. Pułk Piechoty Liniowej "Czwartacy" dowodzony przez gen. Ludwika Bogusławskiego. Pomimo wygranej Rosjan, siły powstańcze zdołały wycofać się na Warszawę.
Polskie straty wynosiły około 6 500 zabitych, w tym dwóch generałów: Ludwika Kickiego i Henryka Ignacego Kamieńskiego. Rosjanie stracili około 5 700 żołnierzy.
W wyniku klęski pod Ostrołęką, siły polskie przeszły do defensywy.
Zobacz też[]
- Bitwa pod Ostrołęką z 1807 roku, stoczoną podczas wojny IV koalicji antyfrancuskiej.