Historia Wiki
Advertisement

Średniowiecze – epoka historyczna dzieląca starożytność i czasy nowożytne (476 r. - 1453/1492 r.).

Etymologia[]

Włoscy humaniści z epoki renesansu, posiadający sentyment to antyku i kulturalnego świata rzymskiego oraz greckiego, postanowili nazwać okres występujący między odrodzeniem a starożytnością. Nazwano go średniowieczem (łac. Medium aevum, wł. Medioevo - okres występujący pomiędzy, po środku).

Określenie ciemne wieki wbrew powszechnej opinii nie pochodzi od częstego braku edukacji czy przesądnego społeczeństwa. Pojęcie to jest używane przez historyków dla określenia okresu w średniowieczu (tzw. wczesne średniowiecze, trwające od V w. do końca X w.), gdy źródła oraz wiedza pisana była ciężko dostępna po upadku cesarstwa.

Opis[]

Jest to okres rozprzestrzeniania się chrześcijaństwa, formowania feudalnych monarchii oraz rozwoju języków narodowych. Sztuka tego okresu była silnie związana z chrystianizmem. Filozofia nawiązywała do starożytności (Platon, Cycero, Arystoteles) i przejęła szereg antycznych założeń estetycznych. Jej podstawy tworzyli św. Augustyn (augustianizm) i św. Tomasz (tomizm). Cechował ją teocentryzm i uniwersalizm. Literatura, pisana zarówno po łacinie jak i w językach narodowych, podporządkowana była religii: poruszała tematykę sakralną, prezentując ją w formie alegorycznej. Rozwijały się takie gatunki jak: hymn, misterium, moralitet, hagiografia. Powstawała też łacińska poezja świecka, okolicznościowa i dworska - panegiryki, epigramaty. Około X w. zaczęła powstawać literatura w językach narodowych: epika rycerska, sagi, poezja skaldów, liryka prowansalska, romans. Rozwijała się też kultura ludowa. W Polsce średniowiecze rozpoczyna się wraz z przyjęciem chrztu, w 966 r., i nawiązaniem kontaktów kulturalnych z Europą Zachodnią. I tutaj rozwija się historiografia (Gall Anonim XII w.), powstają pieśni religijne (Bogurodzica XIII w.). Na przełomie XIV i XV w. zaczęto przyswajać językowi polskiemu teksty Pisma Świętego oraz tworzyć kazania, apokryfy, żywoty świętych w języku polskim. Cechy tej literatury to: moralizatorstwo, alegoryzm, uniwersalizm.

Advertisement